Demir wil 1.8 ha woongebied in Niel (Wullebeek) herbestemmen naar bouwvrij openruimtegebied

Het gebied ‘Wullebeek’ maakt deel uit van het Benedenscheldebekken en ligt in de vallei van de Wullebeek. Het heeft een oppervlakte van 1,8 ha en is volledig onbebouwd maar is volgens het gewestplan Antwerpen gelegen in een bestemmingen die bebouwing mogelijk maakt, met name woongebied. De kaarten van de overstromingsgevoelige gebieden tonen voor vrijwel het ganse gebied een middelgrote pluviale overstromingskans. Vrijwaring van het gebied voor bebouwing is daarom aangewezen.

De komende weken brengt Vlaams minister van Omgeving Zuhal Demir meer dan 120 dossiers op de ministerraad met als doel ongeveer 1.000ha waterproblematische harde bestemmingen, zoals wonen, woonuitbreidingsgebied, industrie- of recreatiegebied, te herbestemmen naar bouwvrij openruimtegebied. Op 5 mei werd een eerste reeks van 12 dossiers voor een oppervlakte van 71 ha daarvoor goedgekeurd. Het gaat om gebieden in de gemeenten Niel, Wommelgem, Willebroek, Wijnegem, Edegem, Londerzeel, Hemiksem, Boom en Aartselaar. “Het belang van ruimte voor water en groen werd veel te lang miskend, maar dat is de voorbije jaren duidelijk en terecht veranderd. Met deze beslissing nemen we opnieuw een grote stap voorwaarts in het beschermen van de watergevoelige open ruimte. In het belang van ons leefmilieu, onze waterhuishouding en het welzijn van alle Vlamingen”, aldus Demir.

Bij hevige of langdurige neerslag komen valleigebieden of andere laaggelegen gronden potentieel onder water te staan. In Vlaanderen liggen echter nog tal van niet-ontwikkelde harde bestemmingen zoals woon- of industriegebied in overstromingsgebied (signaalgebieden), waardoor ze het risico lopen ontwikkeld te worden.

De procedure die de minister in gang wil zetten in elk van de meer dan 120 dossiers is gelijkaardig aan een ruimtelijk uitvoeringsplan, maar noemt formeel de aanduiding als WORG, Watergevoelig Open Ruimte Gebied. Het is een instrument om signaalgebieden, gebieden met een harde bestemming die een hoog overstromingsrisico hebben, permanent te vrijwaren van bebouwing.

Op 5 mei keurde de ministerraad een eerste reeks van 12 WORG-dossiers goed, waarbij in totaal ca. 71 ha aan harde bestemmingen wordt omgezet in een bouwvrij openruimtegebied. Elk van de dossiers zal de komende maanden een openbaar onderzoek ondergaan (inclusief informatievergaderingen), om vervolgens definitief door de Vlaamse regering goedgekeurd te worden.

Open ruimte bestemmingen nemen toe sinds 2020

“Er zijn absoluut grote stappen vooruit gezet op het vlak van waterbeleid de voorbije jaren. Wie dat ontkent, doet de waarheid geweld aan”, zegt Demir. “Met de structurele verankering van de Blue Deal worden ongeziene middelen ingezet tegen waterschaarste en droogte, die ook renderen voor wateroverlast en overstromingen. Er is een strikter toezicht vanuit Vlaanderen op de watertoets die lokale besturen uitvoeren en ook de informatieplicht werd aangescherpt om kopers en huurders beter te beschermen tegen de miserie die wateroverlast met zich meebrengt. Bovendien heeft Vlaanderen al netto bijna 2.000ha extra open ruimte gerealiseerd de voorbije drie jaren, via ruimtelijke uitvoeringsplannen, dit allemaal ten koste van harde bestemmingen zoals wonen, industrie, recreatie. We voerden bovendien de planologische neutraliteit in én sinds 1 januari is er geen vergunningsplicht meer om te ontharden. Zelden nam een regering meer maatregelen”.

Sinds 2020 komt steeds meer open ruimte bij als gevolg van verschillende ruimtelijke initiatieven die de bouwshift in de praktijk brengen. Dat bleek eind vorig jaar uit cijfers van departement Omgeving. Netto verdween er meer harde bestemmingen in ruil voor open ruimte bestemmingen. 86,7% daarvan is een gevolg van Vlaamse initiatieven.

“Een belangrijke evolutie en de weg die we verder op moeten gaan”, zegt Vlaams minister van Omgeving Zuhal Demir. “Het belang van ruimte voor water en groen werd veel te lang miskend, maar dat is de voorbije jaren duidelijk en terecht veranderd. Door de komende maanden vele watergevoelige gebieden definitief te herbestemmen, geven we een stevige ruk aan het roer van de kerende tanker Vlaanderen”.

Eigenaars kunnen na de definitieve goedkeuring van elk dossier binnen de 2 jaar een planschadeclaim indienen bij de Vlaamse overheid. Na het doorlopen van de procedure, waarbij de landcommissies de eventuele planschade berekenen, zal de planschade betaald worden. De voorbije jaren werden hiervoor middelen gereserveerd voor een bedrag van ongeveer 6